Zadośćuczynienie za śmierć osoby bliskiej – komu przysługuje, kiedy i w jakiej wysokości?

Śmierć bliskiej osoby to jedno z najtrudniejszych doświadczeń w życiu człowieka. Oprócz ogromnego bólu emocjonalnego, nierzadko towarzyszy jej również destabilizacja życia codziennego – zarówno pod względem psychicznym, jak i społecznym. W polskim prawie przewidziana jest możliwość dochodzenia zadośćuczynienia za krzywdę doznaną w wyniku śmierci osoby bliskiej.

Czym jest zadośćuczynienie za śmierć osoby bliskiej?

Zadośćuczynienie za śmierć bliskiej osoby to świadczenie o charakterze niemajątkowym, które ma na celu złagodzenie skutków cierpienia psychicznego wywołanego utratą kogoś bliskiego. Nie jest to rekompensata za straty materialne, ale forma uznania i zrekompensowania doznanej krzywdy emocjonalnej i moralnej.

Podstawą prawną dla ubiegania się o to świadczenie jest art. 446 § 4 Kodeksu cywilnego, który stanowi, że „sąd może przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę”.

Kto może ubiegać się o zadośćuczynienie?

Prawo do wystąpienia z roszczeniem przysługuje najbliższym członkom rodziny zmarłego. W praktyce będą to najczęściej:

• małżonek lub partner życiowy,

• dzieci,

• rodzice,

• rodzeństwo,

• dziadkowie i wnuki,

• inne osoby, z którymi zmarły pozostawał w silnej, faktycznej i emocjonalnej relacji.

Nie wystarczy jednak wykazać pokrewieństwa – konieczne jest również udowodnienie istnienia głębokiej więzi emocjonalnej, która została zerwana w wyniku śmierci.

Kiedy powstaje roszczenie?

Roszczenie o zadośćuczynienie staje się możliwe do dochodzenia z chwilą śmierci osoby bliskiej. To właśnie data zgonu jest punktem odniesienia do oceny, czy i kiedy przysługuje prawo do zadośćuczynienia. Należy podkreślić, że musi istnieć związek przyczynowy pomiędzy działaniem (lub zaniechaniem) sprawcy a śmiercią poszkodowanego.

Jaki jest termin na dochodzenie roszczenia?

W przypadku, gdy śmierć osoby bliskiej była wynikiem czynu niedozwolonego, roszczenie o zadośćuczynienie ulega przedawnieniu po 3 latach od momentu, w którym uprawniony dowiedział się o szkodzie i osobie zobowiązanej do jej naprawienia. Jeśli jednak zdarzenie zostało zakwalifikowane jako przestępstwo, termin ten wydłuża się do 20 lat od daty zdarzenia.

Jak ustalana jest wysokość zadośćuczynienia?

Wysokość zadośćuczynienia za śmierć bliskiej osoby nie jest z góry ustalona – każda sprawa oceniana jest indywidualnie. Sąd bierze pod uwagę m.in. siłę relacji ze zmarłym, skalę przeżywanego bólu, wiek i sytuację życiową osoby poszkodowanej, a także wpływ straty na jej codzienne funkcjonowanie.

Masz pytania dotyczące zadośćuczynienia? Skontaktuj się z naszą kancelarią – udzielimy Ci wsparcia i pomożemy przejść przez ten trudny proces krok po kroku.