Cyfrowe marki a prawo ochronny znaku towarowego – aplikacje, kanały YouTube i domeny w świetle przepisów

Obecnie coraz więcej działalności funkcjonuje wyłącznie online. Aplikacje mobilne, kanały YouTube, podcasty czy profile w mediach społecznościowych często stają się rozpoznawalnymi markami, mimo że nie mają fizycznej formy. Powstaje więc pytanie: czy twórcy tych cyfrowych marek mogą skutecznie chronić ich nazwy? A jeśli tak – jak to zrobić zgodnie z obowiązującym prawem o znakach towarowych?

Nazwa aplikacji lub kanału YouTube jako znak towarowy – czy to możliwe?

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, znakiem towarowym może być każde oznaczenie, które pozwala odróżnić towary lub usługi jednego podmiotu od drugiego, o ile można je jednoznacznie przedstawić w rejestrze (art. 120 ust. 1 PWP; art. 4 Rozporządzenia 2017/1001).

Oznacza to, że nazwę aplikacji mobilnej czy kanału internetowego jak najbardziej można zarejestrować jako znak towarowy – pod warunkiem spełnienia kilku istotnych kryteriów:

• nazwa musi mieć charakter odróżniający, czyli nie może być zbyt ogólna (np. „Aplikacja Muzyczna”),

• nie powinna opisywać wyłącznie cech lub funkcji usługi (np. „Darmowe Wideo”),

• nie może naruszać cudzych praw, np. zawierać nazw znanych firm czy osób.

Typowe trudności przy rejestracji nazw cyfrowych

Rejestracja nazw aplikacji lub kanałów może napotkać przeszkody, szczególnie gdy chodzi o tzw. opisowość lub brak zdolności odróżniającej.

Przykład: nazwa „FitTracker” dla aplikacji śledzącej aktywność fizyczną może zostać uznana za zbyt opisową, ponieważ informuje wprost o funkcji aplikacji. Z kolei „XFitro” to nazwa, która może być łatwiej uznana za odróżniającą.

W praktyce urzędy takie jak EUIPO czy UPRP często odrzucają zgłoszenia, jeśli nazwa jest zbyt podobna do już istniejących znaków w tej samej klasie towarowej. Dlatego przed zgłoszeniem warto wykonać tzw. research kolizyjny, czyli sprawdzić bazy znaków (np. TMView).

Domeny internetowe a znaki towarowe – co daje pierwszeństwo?

Sama rejestracja domeny (np. www.nazwatwojejmarki.pl) nie daje ochrony prawnej podobnej do znaku towarowego. Domenę może zarejestrować każdy – nawet jeśli nie prowadzi działalności pod daną nazwą. Natomiast znak towarowy daje silniejszą ochronę, opartą na przepisach prawa własności przemysłowej.

W sytuacji, gdy ktoś zarejestruje domenę z cudzą marką (np. „nike-shop.pl”), właściciel zarejestrowanego znaku może:

• żądać przekazania domeny,

• wystąpić o zakaz jej używania,

• domagać się odszkodowania.

Cybersquatting – cyfrowe przejmowanie nazw

Problem tzw. cybersquattingu polega na celowym rejestrowaniu domen zawierających cudze znaki towarowe, w nadziei na ich późniejsze odsprzedanie z zyskiem. W takich sytuacjach właściciele znaków mogą korzystać z procedur arbitrażowych (np. UDRP przy ICANN), które pozwalają odzyskać domenę bez konieczności prowadzenia długotrwałego procesu sądowego.

Jak skutecznie zabezpieczyć cyfrową markę?

Aby chronić nazwę aplikacji, kanału lub innej działalności cyfrowej, warto:

• zarejestrować znak towarowy w odpowiednich klasach (np. klasa 9 – oprogramowanie, 41 – rozrywka),

• zabezpieczyć domeny internetowe w popularnych końcówkach (.pl, .com, .eu),

• regularnie monitorować internet i platformy (YouTube, App Store, TikTok) w poszukiwaniu naruszeń,

• korzystać z narzędzi zgłaszania naruszeń (YouTube, Meta, X) – wiele z nich honoruje prawo znaków towarowych.

W erze cyfrowej nazwy aplikacji, kanałów i stron internetowych są często kluczowym elementem tożsamości marki. Dlatego ich skuteczna ochrona jako znaków towarowych staje się nie tylko możliwa, ale wręcz niezbędna. Działanie w tym zakresie może nie tylko zapobiec konfliktom prawnym, ale też zwiększyć wartość i wiarygodność działalności w oczach odbiorców i inwestorów.